DÜNYAYI AYDINLATAN MUCİT

1868 yılında New York (Niv York)'a bir adam geldi. Gemiden indiğinde cebinde tek kuruş parası yoktu. Kılık kıyafeti perişandı. Nasıl kahvaltı edebileceğini düşünürken gözüne çay bahçesinde büyük bir demlikle çay içen bir adam İlişti. Ağır adımlarla yanına yaklaştı:

— Bayım, dedi, çayınızdan bir bardak İçebilir miyim?

Adamın verdiği bir bardak çay, bu büyük şehirde yaptığı ilk kahvaltı oldu, Bu genç adam Edison'du. Doğru dürüst okula gitmediği hâlde kendisini yetiştirmişti. Telgraf ve elektrik konularında derin bilgi sahibi ol­muştu. Eline geçen parayı kitaba, aletlere, elektrik malzemelerine yatırmıştı. İki tane makine icat etmişti ama bunları satamamıştı. Şansını burda, New York'ta denemek için gelmişti.

Acele biraz para ve hemen bir iş bulması gerekiyordu. Eskiden tanıdığı bir telgrafçıdan bir dolar ödünç alabildi.

Doğruca bir telgraf kumpanyasına gitti. İş istedi.

— Adama ihtiyacımız yok, dediler.

Birçok yeri dolaştıktan sonra iş istemek için borsa kumpanyasına girdi. O an orada büyük bir karışıklık vardı. Borsa haberlerini abonelere bildiren telli yayın araçları bozulmuştu. Odalar, merdivenler aletlerinin dü­zeltilmesini isteyen yüzlerce kişiyle doluydu. Memurlar heyecanlıydı. Bir türlü işin içinden çıkamıyorlardı.

Güçlükle içeri girebilen Edison, makineye sokuldu. Sayısız kontak yaylarından birinin koptuğunu he­men fark etti. Yayı kaldırıp düzeltti. Kısa zamanda büroda işler yoluna girdi. Borsa sahibi:

Bayım, dedi, siz ne iş yaparsınız?

Mucidim, fakat şimdilik boştayım. İş arıyorum.

Boşta mısınız? Yarın büroma gelin de konuşalım.

Ertesi gün genç adam büroya geldiğinde borsacı kendisine birçok soru sordu. O, bu soruları cevapla­dı. "Makineleriniz yaptıkları işe uygun değildir. Bunları daha kullanışlı duruma getirebilirim." dedi.

Borsacı, Edison'u üç yüz dolar aylıkla kuruluşuna müdür tayin etti. Üç yüz dolar o zaman için büyük bir paraydı.

Birçok zorluğu yenerek yükselme yolunu açan Edison, bin beş yüzden fazla buluşu gerçekleştirdi. Gra­mofonu, elektrik ampulünü, elektrik fabrikasını insanlığa armağan etti. Aydınlatmada yeni bir çağ başlattı.

Öldüğü zaman dünyanın en ünlü ve en zengin insanlarından birisiydi.

William H. MEADVVCROFT