B. İlimiz ve Bölgemizin Doğal Özellikleri

4. İlimiz ve Bölgemizde Meydana Gelen Doğal Afetler ve Bunlara Karşı Alınabilecek Önlemler

Doğal afetler canlılar ve çevre üzerinde olumsuz etkileri olan olaylardır. İlimiz ve bölgemizde de doğal afetler olmaktadır. Bunların başlıcaları; deprem, sel baskını, çığ düşmesi, toprak kayması, yangın ve kuraklıktır.

Depremler ve Korunma Yolları

Bazen yer kabuğunda anî çöküntü ve kırılmalar olur. Bu çöküntü ve kırılmalar, o bölgenin sarsılmasına yol açar. Yeryüzünde duyumsanan anî sarsıntılara deprem denir.

Depremler bazen hafif, bazen de şiddetli olur. Şiddetli depremler büyük zararlara yol açar. Yeryüzünde büyük çatlaklar oluşur, binalar, köprüler yıkılır. Yangınlar, sel baskınları ve toprak kaymaları meydana gelebilir. Bütün bunların sonucunda can ve mal kayıpları olur.

Yurdumuz, Dünya’nın en etkin deprem kuşaklarından birinin üzerinde bulunmaktadır. Bu nedenle yurdumuzda sık sık deprem olmaktadır. En son 1999 yılında Marmara depreminde binlerce yurttaşımız hayatını kaybetmiş ve büyük maddî zararlar oluşmuştur.

Depremin ne zaman, nerede, hangi şiddette olacağını önceden bilme olanağı yoktur. Ancak zararlarından korunmak için alınabilecek önlemler vardır. Depremin zararlarını azaltmanın ilk yolu, depreme dayanıklı binalar yapmaktır. Depremin sık görüldüğü bölgelerde binalar sert zemin üzerine yapılmalıdır. Ayrıca bu binalar çok katlı olmamalıdır.

Depremden korunmanın bir yolu da insanların bu konuda eğitilmesidir. Çünkü eğitimli insanlar, deprem öncesinde ne gibi önlemler alınması gerektiğini bilirler. Deprem anında ve sonrasında nasıl davranacaklarının bilincinde olurlar.

İnsanlar, deprem olasılığına karşı evlerinde birer deprem çantası bulundurmalıdırlar. Bu çantada şunlar yer almalıdır: Alna takılabilecek fener, pilli radyo, düdük, plâstik şişede su, bisküvi türü kuru yiyecek, ilk yardım malzemeleri vb.

Depremler, genellikle hafif bir sarsıntı ve gürültü ile başlar. Birkaç saniye sonra da yıkıcı sarsıntılar olur. Bu kısa süre içinde olanak varsa hemen dışarı çıkılmalıdır. Bu olası değilse, daha önceden belirlenmiş güvenli bir yere sığınılmalıdır. Bu tür yerlerin sağlam bir eşyanın yanı (çamaşır makinası, kanepe, koltuk gibi) olduğu dikkate alınmalıdır. Sarsıntı geçinceye kadar beklenmelidir. Merdiven boşluklarından, balkonlardan, asansörden, pencerelerden ve devrilebilecek eşyalardan uzak durulmalıdır. Sarsıntı sona erdiğinde bina dışına çıkılmalı ve açık alanlarda beklenilmelidir.

Sel Baskınları ve Korunma Yolları

Şiddetli yağmurların ve eriyen karların oluşturduğu su taşkınlarına sel denir.
Aşırı yağmurlar ve eriyen kar suları dağlardan aşağı hızla akar. Dereleri, ırmakları doldurur, akarsuları yatağından taşırır. Taşan sular çevreye yayılarak sel baskınlarına neden olur. Sel, toprakla birlikte önüne gelen her şeyi sürükleyip götürür.

Sel baskınları çok güçlü olursa, yerleşim yerleri ve tarlalar sular altında kalır. Sel sularının taşıdığı kum, çakıl ve taşlar, yerleşim yerlerine ve ekili alanlara büyük zararlar verir. Evler yıkılır, ağaçlar sökülür, insanlar ve hayvanlar sele kapılır. Büyük can ve mal kayıpları olur.

Sel baskınlarından korunabilmek için ormanlık alanlar çoğaltılmalıdır. Çünkü ağaç gövdeleri suyun yamaçlardan akışını yavaşlatır. Ayrıca akarsuların önlerine barajlar, bentler yapılmalıdır. Tarım alanlarının çevresine kanallar açılmalı, akarsu yatağında biriken sular bu kanallarda toplanmalıdır. Evler, dere yataklarından ve çukur yerlerden uzakta kurulmalıdır.

							Ana Sayfa

	Sayfa 1 /2
Önceki Sayfa		Sonraki Sayfa