www.dersdestek.com

Canlılar Dünyasını Gezelim-Tanıyalım> Çevremizdeki Varlıkları Tanıyalım

DOĞADA YAŞAYAN CANLILAR

Çevremizde bizlerden başka birçok canlı bulunmaktadır. Bunlar; bitkiler ve hayvanlardır.

Doğada bitkiler yaşadıkları ortamlara göre iki gruba ayrılır:

a. Karada Yaşayan Bitkiler

Çam, meşe, kavak gibi orman ağaçları, elma, erik, armut gibi meyve ağaçları, buğday, yulaf, arpa gibi tahıllar, otsu gövdeli bitkiler ve sebzeler karada yaşayan bitkilerdir.

b.  Suda Yaşayan Bitkiler

Nilüfer, su yosunu, su kamışı gibi bitkiler suda yaşayan bitkilerdir.

Hayvanlar yaşadıkları ortamlara göre üç gruba ayrılırlar

a. Karada Yaşayan Hayvanlar

İnek, koyun, at, eşek, sincap, fare, tavuk, kuşlar, yarasa, solucan, salyangoz karada yaşayan hayvanlardır. Karada yaşayan hayvanlara daha pek çok örnek verilebilir.

b. Suda Yaşayan Hayvanlar: Balıklar, balinalar, yunuslar, midye, yengeç, Istakoz ve foklar suda yaşayan canlılara örnek verilebilir.

c. Hem Karada Hem Suda Yaşayan Hayvanlar

Kurbağa, su kaplumbağaları, timsahlar, kunduzlar (su samuru) hem suda, hem karada yaşayan hayvanlardır.

1.  Canlı Varlıkları Cansızlardan Ayıran Özellikler:

Canlı varlıklar doğar, beslenir, solunum yapar,büyür, gelişir, hareket eder, çoğalır ve ölür.

Cansız varlıklar; beslenmezler, büyümezler, hareket edemezler, zarar gördüklerinde kendilerini onaramazlar.

2. Tanıdığımız Canlılarda Ortak Özellikler Nelerdir?

a.  Canlılar Beslenir:

Canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için enerjiye gereksinimleri vardır. Gerekli enerjiyi de besinlerden sağlarlar. Beslenme şekillerine göre canlılar:

Üreticiler(Kendi besinlerini kendileri yaparlar)
Yeşil bitkiler, algler ve bazı bakteriler.

Tüketiciler(Besinlerini Hazır olarak dışarıdan sağlarlar)

Etle beslenen tüketiciler: Aslan, kurt, kartal, atmaca vb.

Otla beslenen tüketiciler: Koyun, at, keçi, tavşan vb.

Hem etle hem otla beslenen tüketiciler: İnsan, köpek, kedi, tavuk, maymun vb.

b.  Canlılar Solunum Yapar:

Canlılar ihtiyaç duyduğu enerjiyi besinleri yakarak elde ederler. Hücrelerde bulu­nan besin oksijen yardımıyla yakılarak enerji, su ve karbondioksit açığa çıkartılır. Bu olaya solunum denir. Solunumda elde edilen enerji canlının büyüyüp gelişmesi, ha­reket etmesi için kullanılır.

Bitkilerde solunum organları yapraklardır.

İnsanlarda,kuşlarda, at, inek, balina gibi hayvanlarda solunum organları akciğerdir.

Balıklarda solunum organları solungaçlardır.

Solucanlarda  solunum  organları deridir.

Böceklerde solunum organları hava boruları seklinde olan trake sistemidir.